Άρθρο του Θανάση Ζεκεντέ*
Η χώρα μας, παρά τις αξιόλογες προσπάθειες, δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό προνοιακό δίκτυο ώστε να ανταποκριθεί και να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες των ατόμων με γενετικές ή επίκτητες σωματικές ή ψυχικές παθήσεις. Η Ελλάδα δεν διαθέτει ένα οργανωμένο και με πανελλαδική κάλυψη δίκτυο Προνοιακών Κέντρων Αποκατάστασης και Αποθεραπείας. Υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις καλά οργανωμένων φορέων που προσπαθούν να ανταποκριθούν σε πολλαπλάσια ζήτηση από αυτή που μπορούν να καλύψουν. Η υστέρηση της χώρας μας στο τομέα αυτό απαιτεί εθνικό προνοιακό σχεδιασμό και ουσιαστική χρηματοδότηση. Δεν μπορούμε να μιλάμε για προνοιακή πολιτική στη χώρα χωρίς την ενίσχυση των υφιστάμενων και την ίδρυση νέων Προνοιακών Κέντρων, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Τα προνοικά ιδρύματα πρέπει να παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που τα έχουν ανάγκη, μαθαίνοντας τους να αυτοεξυπηρετούνται και να αναπτύσσουν τις ικανότητες τους. Oι οργανώσεις των Α.Μ.Ε.Α. στην Ελλάδα παρουσιάζουν συγκεκριμένα θέματα ανεπάρκειας του Προνοιακού Δικτύου της χώρας, στο οποίο καταλογίζουν:
1. «Έλλειψη Ολοκληρωμένης Εθνικής Πολιτικής Αποκατάστασης: Η παρεχόμενη Αποκατάσταση είναι μέτριας ποιότητας που γίνεται σε ιδρυματικού τύπου θεραπευτήρια, από ανεκπαίδευτους σε πολλές περιπτώσεις “θεραπευτές”. Οι Έλληνες με αναπηρίες έχουν μειωμένη δυνατότητα πρόσβασης στις εκπαιδευτικές και στις θεραπευτικές υπηρεσίες και όταν αποκτήσουν την πρόσβαση αναγκαστικά καταναλώνουν εισαγόμενη αποκατάσταση και τεχνολογία αποκατάστασης, που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί πολίτες άλλων κρατών, άλλων οικονομιών, άλλων νοοτροπιών». 2. «Απώλεια εκπαιδευτικού προορισμού».
Στις σύγχρονες συνθήκες η θέσπιση νέων αναπτυξιακών πολιτικών εξίσωσης των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών είναι επιβεβλημένη. Οι βασικοί λόγοι που επιβάλλουν στην Ελλάδα να επανεξετάσει τη σημερινή πολιτική κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας είναι: 1. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξίσωση των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών των ατόμων με σωματική ή άλλη μορφή αναπηρίας. 2. Η διεθνής κοινότητα προωθεί την εξίσωση των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών και χρησιμοποιεί την ανισότητα των ευκαιριών στην Ελλάδα ως πρόβλημα για νέες επενδύσεις στην Ελλάδα. 3. Ο ΟΗΕ με τους Κανονισμούς για την εξίσωση των Ευκαιριών του 1994 και το Διεθνές Πρόγραμμα Δράσης για τους Ανθρώπους με Αναπηρίες, συνιστά στα Κράτη την Εξίσωση των Οικονομικών και των Εκπαιδευτικών Ευκαιριών ως υποχρεωτική. Είναι πλέον βέβαιο πως σύντομα ο ΟΗΕ με νέες οδηγίες πρόκειται να συνδέσει τα ζητήματα της Εξίσωσης των Ευκαιριών με τη Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Διακήρυξη στο Δικαίωμα για Ανάπτυξη.
Συνεπώς, ανακύπτει ως επιτακτική η ανάγκη επανασχεδιασμού της Προνοιακής Πολιτικής της χώρας έτσι ώστε να καταστεί η πολιτεία ουσιαστικός αρωγός των ατόμων με αναπηρίες στη προσπάθεια τους για φυσική αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη / επανένταξη μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης ανήλικων και ενήλικων ΑΜΕΑ. Μέχρι σήμερα το επίπεδο των υπηρεσιών αποκατάστασης και αποθεραπείας είναι υψηλότερο στην Αθήνα σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, γεγονός το οποίο συνεπάγεται ότι οι ανάγκες δημιουργίας ιατρικών υποδομών στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι μεγάλες. Για να αποτυπωθούν οι ανάγκες της ευρύτερης περιοχής μας σε προνοιακές υποδομές χρήσιμο είναι να παρουσιαστούν τα δημογραφικά και τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της Κεντρικής Ελλάδας, η οποία περιλαμβάνει τις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας.
Η Κεντρική Ελλάδα με 1.359.217 κατοίκους αντιπροσωπεύει το 12,4% της χώρας. Μεταξύ των δυο Περιφερειών της Κεντρικής Ελλάδας τη μεγαλύτερη δυναμική εμφανίζει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, η οποία τη δεκαετία 1991-2001 αύξησε το συνολικό της πληθυσμό κατά 3,96%, έναντι 2,59% της Θεσσαλίας.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα πληθυσμιακά στοιχεία της Κεντρικής Ελλάδας.
Τα στατιστικά στοιχεία των εξελθόντων ασθενών κατά κατηγορία νόσου και τόπο μόνιμης κατοικίας καταδεικνύουν την ανάγκη για προνοιακές υποδομές.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τους εξελθόντες ασθενείς: α) με νοσήματα νευρικού συστήματος και αισθητηρίων οργάνων, β) με νοσήματα του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού και γ) με ψυχικές διαταραχές οι οποίοι είναι κάτοικοι Κεντρικής Ελλάδας το έτος 2004.
Πηγή: Ε.Σ.Υ.Ε.
Όπως φαίνεται από τα στοιχεία το έτος 2004 20.374 κάτοικοι νοσηλεύτηκαν με κινητικά προβλήματα, 8.952 με νοσήματα του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού και 5.711 με ψυχικές διαταραχές.
Με βάση τα παραπάνω η Κεντρική Ελλάδα δικαιωματικά θα πρέπει να διεκδικήσει την ανάπτυξη πρόσθετων προνοιακών υποδομών οι οποίες θα συμβάλλουν στην καλύτερη κάλυψη των αναγκών των κατοίκων της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, διευκολύνοντας παράλληλα την αποσυμφόρηση των αντίστοιχων Κέντρων της Αττικής.
* Ο Θανάσης Ζεκεντές είναι Οικονομολόγος MSc και Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Κέντρου Προστασίας Παιδιών Πειραιά «Μιχαλήνειο».
Η χώρα μας, παρά τις αξιόλογες προσπάθειες, δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό προνοιακό δίκτυο ώστε να ανταποκριθεί και να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες των ατόμων με γενετικές ή επίκτητες σωματικές ή ψυχικές παθήσεις. Η Ελλάδα δεν διαθέτει ένα οργανωμένο και με πανελλαδική κάλυψη δίκτυο Προνοιακών Κέντρων Αποκατάστασης και Αποθεραπείας. Υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις καλά οργανωμένων φορέων που προσπαθούν να ανταποκριθούν σε πολλαπλάσια ζήτηση από αυτή που μπορούν να καλύψουν. Η υστέρηση της χώρας μας στο τομέα αυτό απαιτεί εθνικό προνοιακό σχεδιασμό και ουσιαστική χρηματοδότηση. Δεν μπορούμε να μιλάμε για προνοιακή πολιτική στη χώρα χωρίς την ενίσχυση των υφιστάμενων και την ίδρυση νέων Προνοιακών Κέντρων, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Τα προνοικά ιδρύματα πρέπει να παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που τα έχουν ανάγκη, μαθαίνοντας τους να αυτοεξυπηρετούνται και να αναπτύσσουν τις ικανότητες τους. Oι οργανώσεις των Α.Μ.Ε.Α. στην Ελλάδα παρουσιάζουν συγκεκριμένα θέματα ανεπάρκειας του Προνοιακού Δικτύου της χώρας, στο οποίο καταλογίζουν:
1. «Έλλειψη Ολοκληρωμένης Εθνικής Πολιτικής Αποκατάστασης: Η παρεχόμενη Αποκατάσταση είναι μέτριας ποιότητας που γίνεται σε ιδρυματικού τύπου θεραπευτήρια, από ανεκπαίδευτους σε πολλές περιπτώσεις “θεραπευτές”. Οι Έλληνες με αναπηρίες έχουν μειωμένη δυνατότητα πρόσβασης στις εκπαιδευτικές και στις θεραπευτικές υπηρεσίες και όταν αποκτήσουν την πρόσβαση αναγκαστικά καταναλώνουν εισαγόμενη αποκατάσταση και τεχνολογία αποκατάστασης, που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί πολίτες άλλων κρατών, άλλων οικονομιών, άλλων νοοτροπιών». 2. «Απώλεια εκπαιδευτικού προορισμού».
Στις σύγχρονες συνθήκες η θέσπιση νέων αναπτυξιακών πολιτικών εξίσωσης των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών είναι επιβεβλημένη. Οι βασικοί λόγοι που επιβάλλουν στην Ελλάδα να επανεξετάσει τη σημερινή πολιτική κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας είναι: 1. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξίσωση των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών των ατόμων με σωματική ή άλλη μορφή αναπηρίας. 2. Η διεθνής κοινότητα προωθεί την εξίσωση των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών και χρησιμοποιεί την ανισότητα των ευκαιριών στην Ελλάδα ως πρόβλημα για νέες επενδύσεις στην Ελλάδα. 3. Ο ΟΗΕ με τους Κανονισμούς για την εξίσωση των Ευκαιριών του 1994 και το Διεθνές Πρόγραμμα Δράσης για τους Ανθρώπους με Αναπηρίες, συνιστά στα Κράτη την Εξίσωση των Οικονομικών και των Εκπαιδευτικών Ευκαιριών ως υποχρεωτική. Είναι πλέον βέβαιο πως σύντομα ο ΟΗΕ με νέες οδηγίες πρόκειται να συνδέσει τα ζητήματα της Εξίσωσης των Ευκαιριών με τη Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Διακήρυξη στο Δικαίωμα για Ανάπτυξη.
Συνεπώς, ανακύπτει ως επιτακτική η ανάγκη επανασχεδιασμού της Προνοιακής Πολιτικής της χώρας έτσι ώστε να καταστεί η πολιτεία ουσιαστικός αρωγός των ατόμων με αναπηρίες στη προσπάθεια τους για φυσική αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη / επανένταξη μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης ανήλικων και ενήλικων ΑΜΕΑ. Μέχρι σήμερα το επίπεδο των υπηρεσιών αποκατάστασης και αποθεραπείας είναι υψηλότερο στην Αθήνα σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, γεγονός το οποίο συνεπάγεται ότι οι ανάγκες δημιουργίας ιατρικών υποδομών στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι μεγάλες. Για να αποτυπωθούν οι ανάγκες της ευρύτερης περιοχής μας σε προνοιακές υποδομές χρήσιμο είναι να παρουσιαστούν τα δημογραφικά και τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της Κεντρικής Ελλάδας, η οποία περιλαμβάνει τις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας.
Η Κεντρική Ελλάδα με 1.359.217 κατοίκους αντιπροσωπεύει το 12,4% της χώρας. Μεταξύ των δυο Περιφερειών της Κεντρικής Ελλάδας τη μεγαλύτερη δυναμική εμφανίζει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, η οποία τη δεκαετία 1991-2001 αύξησε το συνολικό της πληθυσμό κατά 3,96%, έναντι 2,59% της Θεσσαλίας.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα πληθυσμιακά στοιχεία της Κεντρικής Ελλάδας.
Τα στατιστικά στοιχεία των εξελθόντων ασθενών κατά κατηγορία νόσου και τόπο μόνιμης κατοικίας καταδεικνύουν την ανάγκη για προνοιακές υποδομές.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τους εξελθόντες ασθενείς: α) με νοσήματα νευρικού συστήματος και αισθητηρίων οργάνων, β) με νοσήματα του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού και γ) με ψυχικές διαταραχές οι οποίοι είναι κάτοικοι Κεντρικής Ελλάδας το έτος 2004.
Πηγή: Ε.Σ.Υ.Ε.
Όπως φαίνεται από τα στοιχεία το έτος 2004 20.374 κάτοικοι νοσηλεύτηκαν με κινητικά προβλήματα, 8.952 με νοσήματα του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού και 5.711 με ψυχικές διαταραχές.
Με βάση τα παραπάνω η Κεντρική Ελλάδα δικαιωματικά θα πρέπει να διεκδικήσει την ανάπτυξη πρόσθετων προνοιακών υποδομών οι οποίες θα συμβάλλουν στην καλύτερη κάλυψη των αναγκών των κατοίκων της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, διευκολύνοντας παράλληλα την αποσυμφόρηση των αντίστοιχων Κέντρων της Αττικής.
* Ο Θανάσης Ζεκεντές είναι Οικονομολόγος MSc και Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Κέντρου Προστασίας Παιδιών Πειραιά «Μιχαλήνειο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου